Blog

De eeuwige concurrentiestrijd tussen Willem III en Lodewijk XIV

Geplaatst op 16 september, 2013 om 6:21
Dat de 17 verenigde Nederlanden na de val van Antwerpen uiteen waren gevallen in de Republiek der 7 Verenigde Nederlanden en de Spaanse Nederlanden heeft stadhouder Willem III behoorlijk opgebroken. Want door het gebrek aan eenheid in de Nederlanden, achtte zijn erfvijand Lodewijk XIV van Frankrijk zich machtig genoeg om geregeld de Republiek aan te vallen. In 1678 hield de zonnekoning Frans Vlaanderen met machtige steden als Rijssel (nu: Lille) en  Atrecht (nu: Arras) aan de zoveelste oorlog met de bovenburen over. Die streek behoorde weliswaar tot Spaans Vlaanderen, maar dat had hij in 1677 ook maar de oorlog verklaard. (In 1672 was Willem III zijn prinsdom Orange al aan Frankrijk kwijt geraakt. Willem heeft zich destijds wellicht niet erg druk gemaakt over het verlies, omdat in 1672 het Eerste Stadhouderloze Tijdperk eindigde en hij in de veel belangrijkere Republiek de macht in handen kreeg.)

Ondanks alle oorlogen, die Willem III en Lodewijk XIV met elkaar zouden voeren, heeft de Franse koning niet altijd zo'n afkeer voor zijn protestante tegenstrever gekoesterd. Tijdens het Eerste Stadhouderloze Tijdperk heeft hij, buiten medeweten van Willem III, met koning Karel II een geheim verdrag gesloten om de Republiek te vernietigen en Willem III als Soeverein Prins van een Hollandse Rompstaat te installeren. Wat niet aan de 'rompstaat' werd toebedeeld, zouden de koningen onderling verdelen. Het geheime verdrag werd niet uitgevoerd, omdat Willem in heilige verontwaardiging ontstak, toen zijn oom (formeel het hoofd van de protestantse Church of England) katholiek bleek te zijn geworden.

Lodewijk XIV (1638-1715) en koning-stadhouder Willem III (1650 - 1702) zouden elkaar op talloze manieren beconcurreren. Zo is Willems Paleis Het Loo duidelijk opgezet als een beschaafde, smaakvolle versie van het exhibitionistische Paleis van Versailles, dat de glorie van een in financieel opzicht bankroet land moest symboliseren. Daarbij moet worden aangetekend, dat het Het Loo kleiner mocht zijn dan het paleis van de zonnekoning, omdat het niet als residentie van de koning-stadhouder, maar als jachtslot werd gebruikt. Willem III schijnt erg klein te zijn geweest. Zijn Franse conculega droeg niet voor niets schoenen met hoge hakken. Ondanks zijn erg korte benen, heeft Willem III zich ooit, net als Lodewijk XIV, aan balletdansen bezondigd. 

Op één terrein moest Willem III in zijn Franse koning zijn meerdere erkennen: het aantal maîtresses. Naar verluidt moest zijn verontruste alleen maar te worden keer worden 'geapaiseerd' (gerustgesteld), toen 's nachts een vreemde vrouw werd betrapt bij het verlaten van de slaapkamer van de koning-stadhouder. Mary Stuart liet zich door haar echtgenoot-neef geruststellen, dat de vrouw in het holst van de nacht verslag had gedaan van haar bevindingen als spionne aan het hof van Lodewijk XIV. (Volgens geruchten zou de eerste vrouw van Lodewijk XIV, de Oostenrijkse Maria-Theresia [van Habsburg] betrokken zijn geweest bij het bespioneren van haar echtgenoot.)

Daar staat tegenover, dat Britse historici nog altijd hopen uit te vinden hoe het precies zat tussen Willem III en graaf Hans Willem Bentinck, die, naar verluidt om medische redenen, nadat de prins op jonge leeftijd door de pokken was getroffen, naakt in diens armen pleegde te slapen. Hans Willem is overigens 2 keer getrouwd en als vader van 11 wettige kinderen een voorvader van koningin Elizabeth II.

Ook over de seksuele voorkeur van de kinderloos gestorven koninklijke echtgenote Mary Stuart en haar zus en opvolgster Queen Anne doen al eeuwenlang geruchten de ronde. 

Hoewel 'Antiek & Curiosa De STEEG' geen meubels verkoopt, mag de volgende anekdote niet op deze site ontbreken. In het Victoriaanse Engeland werden de poten van meubilair in Queen Annestijl voor heren dermate zinnenprikkelend gevonden, dat men er rokjes omheen hing.


Categorieën: Ditjes & Datjes